Veri Yapıları Bit, Byte, KiloByte, MegaByte Nedir?
Bilgisayar elektronik bir cihaz olduğu için elektrik akımının geçirilmesi (1) yada geçirilmemesi (0) durumlarını işleyebilir. Bu nedenle ikili sayı sistemini temel alarak veri işler ve saklarlar.
En küçük bellek birimi sadece 0 ve 1 değerlerini alabilen ikili sayı sisteminde bir basamağa denk gelen Bit’tir.
- 1 Bayt (Byte) = 8 Bit
- 1024 Byte = 1 KiloByte (KB)
- 1024 KB = 1 MegaByte (MB)
- 1024 MB = 1 GigaByte (GB)
- 1024 GB = 1 TeraByte (TB)
Byte (Bayt) 1956’da, 6 bitten 8 bite geliştirilmiştir.
Bite, bit ile karıştırılmaması için daha sonra Bayt’a çevrilmiştir. Diğer bir kelime açıklamasına göre de, Byte, “by eight”in ( Türkçede sekiz kez veya sekiz ile ) kısaltılmış halidir.
Bit, Programlama ve haberleşmede, bir bit bilgi depolama ve haberleşme veya bağlantının en küçük ve temel ünitesidir
Kilobayt, bilgisayarlarda kullanılan, 1024 bayt anlamına gelen bir ölçü birimidir.
Megabayt, bilgisayarlarda kullanılan, 1.048.576 bayt anlamına gelen bir ölçü birimidir.
Gigabayt, (Ölçü birimi) Gigabyte, bilgisayarlarda kullanılan, 1024 megabayt anlamına gelen bir ölçü birimidir.
Terabayt, dijital bilgide kullanılan bayt biriminin bir katsayıdır.
Ön ek olan tera, 1000’in dördüncü kuvvetini temsil eder ve SI birim sisteminde 10¹² anlamına gelir ve bu nedenle bir terabayt bir trilyon baytdır.
Terabaytın birim simgesi TB′dir
Alt ve üst birimleri: 1 MB = 1.024 KB 1 GB = 1.024 MB 1 TB = 1.024 GB 1 MiB = 1.024 KiB 1 GiB = 1.024 MiB 1 TiB = 1.024 GiB
Temel Veri Yapıları
- Karakterler
- ASCII Her karakter 8 bit (28 = 256 farklı karakter)
- Unicode Her karakter 16 bit (216 = 65536 farklı karakter)
- Tamsayılar
- 8 bit char, byte
- 16 bit short int, short, ShortInt, Int16
- 32 bit int, integer, Int32
- 64 bit long int, long, LongInt, Int64
- Ondalıklı (Gerçel) Sayılar
- 16 bit half (IEEE 754-2008)
- 32 bit single, float
- 64 bit double, real (Pascal)
- 128 bit quad
Veri yapıları
bilgisayar ortamında verilerin etkin olarak saklanması ve işlenmesi için kullanılan yapılardır.
Karakter, Tamsayı ve Gerçel Sayı gibi değişkenler temel veri yapısı olarak kabul edilir.
Karakterler bir araya gelerek sözceleri (string), sayılar bir araya gelerek dizileri (array) oluşturur.
Seçilen veri yapısı algoritmanın doğru ve etkin çalışabilmesi için önemlidir.
Bilgisayar Sistemlerinde Ölçü Birimleri
Bilgisayarda bilgilerin depolandığı donanım birimlerinin belirli depolama kapasiteleri vardır.
Bu kapasiteler bazı ölçü birimleri ile ifade edilebilir.
Bilgisayarda kullanılan en küçük ölçü birimi “bit”dir.
Bit sadece iki değer alabilir: 1 ya da 0.
Bir bilgisayar 8 bit‘i bir araya getirerek bir çok bilgiyi yığınlar halinde toplayabilir.
8 bit bir araya gelerek 1 Byte’ı oluşturur.
Byte bir karakter, yani bir harf, rakam ya da semboldür.
Yazılardaki boşluklarda bilgisayarda bir byte yer kaplar.
Şimdi aşağıdaki cümlenin bilgisayarda kaç byte yer kapladığını hesaplayalım.
Sizce bu cümle bilgisayarda ne kadar yer kaplar?
Hesaplayalım;
- Sizce = 5 Harf + 1 Boşluk = 6 Byte
- Bu = 2 Harf + 1 Boşluk = 3 Byte
- Cümle = 5 Harf + 1 Boşluk = 6 Byte
- Bilgisayarda = 12 Harf + 1 Boşluk = 13 Byte
- Ne kadar = 7 Harf + 2 Boşluk = 9 Byte
- Yer = 3 Harf + 1 Boşluk = 4 Byte
- Kaplar =6 Harf = 6 Byte
- ? = 1 Karakter = 1 Byte
TOPLAM = 48 Byte
Toplam 48 karakter = 48 byte
Yazılardaki boşluklarda bilgisayarda bir byte yer kaplar.
Diğer Ölçe Birimleri
Byte’dan sonra dijital ölçü birimleri 1024’er 1024’er artar yada azalır. Bu ölçü birimleri sırasıyla;
- 1024 Byte = 1 KiloByte (KB)
- 1024 KB = 1 MegaByte (MB)
- 1024 MB = 1 GigaByte (GB)
- 1024 GB = 1 TeraByte (TB)
- 1024 TB = 1 PetaByte (PB)
- 1024 PB = 1 EksaByte (EB)
- 1024 EB = 1 ZettaByte (ZB)
- 1024 ZB = 1 YottaByte (YB) Büyük birim küçük birime çevrilirken çarpma işlemi , küçük birimi büyük birime çevirirken bölme işlemini kullanmalıyız.
ÖRNEKLER
- 5 Gigabyte (GB) Kaç Megabyte(MB)’tır? 1 Gigabyte = 1024 Megabyte olduğuna göre;
5×1024 = 5120 MB
- 3 GB Kaç KB’tır? Burada önce GB <-> MB çevrimi yapılır. Buradan 1 GB = 1024 MB olduğuna göre; 3×1024 = 3072 MB Daha sonra bulunan bu sonucu göre MB <-> KB çevrimi yapılır. Buradan 1 MB = 1024 KB olduğuna göre; 3072×1024 = 3145728 KB Yani basitçe 3x1024x1024 = 3145728 KB
- 16 GB kapasitesindeki bir Flash Bellek kaç MB lık veri saklayabilir? 1 GB = 1024 MB olduğuna göre; 16×1024 = 16384 MB
- 32 GB’lık Flash Bellek 512 MB boyutunda kaç filmi depolayabilir? Önce GB <->MB çevrimi yapılır. Buradan -> 1 GB = 1024 MB olduğuna göre; 32×1024 = 32768 MB
1 Film 512 MB olduğuna göre; 32768÷512 = 64 Film depolayabilir. - 700 MB kapasitesindeki bir CD kaç GB’lık veri saklayabilir? Burada MB <-> GB dönüşümü, yani ters çevrim yapacağız, Büyük birim küçük birime çevrilirken çarpma işlemi yaptığımızdan, küçük birimi büyük birime çevirirken bölme işlemini kullanmalıyız. 1 GB = 1024 MB olduğuna göre;
Buradan -> 1 MB = 1÷1024 MB sonucu çıkar. 700 ÷1024 = 0,68359375 GB - 67108864 KB kapasitesindeki bir Flash Bellek kaç GB’tır? Burada KB -> MB -> GB dönüşümü Yani ters çevrim yapacağız, 1 MB = 1024 KB olduğuna göre;
1 GB = 1024 MB olduğuna göre; 65536 ÷1024 = 64 GB 67108864 ÷1024 = 65536 GB
ÇALIŞMA SORULARI
- 3 GB Kaç KB’tır?
A) 3x2x1024
B) 3x1024x1024x1024
C) 3x1024x1024
D) 3×2048 - 16 GB kapasitesindeki bir Flash Bellek kaç MB’lık veri saklayabilir?
A) 16×1024
B) (16÷1024)÷1024
C) 16x1024x1024
D) 16÷1024 - 2 GB kaç TB’a eşittir?
A) 2×1024
B) (2÷1024)÷1024
C) 2x1024x1024
D) 2÷1024 - I. MegaByte (MB)
II. GigaByte (GB)
III. TeraByte (TB)
IV. KiloByte (KB)
Yukarıdaki verilen dijital ölçü birimlerinin büyükten küçüğesıralanmış hali aşağıdakilerden hangisidir?
A) I > II > III > IV
B) III > II > I > IV
C) II > IV > III > I
D) III > I > II > IV - Bilim, gerçeğe giden yolları aydınlatan ışıktır. Yukarıdaki ifade bilgisayarda kaç Byte yer kaplar?
A) 45
B) 47
C) 46
D) 48
- Hayatta en gerçek yol gösterici bilimdir. Yukarıdaki ifade bilgisayarda kaç Byte yer kaplar?
A) 39
B) 40
C) 41
D) 42 - Yeryüzündeki âlimler, gökteki yıldızlar gibidir. Yukarıdaki ifade bilgisayarda kaç Byte yer kaplar?
A) 48
B) 47
C) 46
D) 45
By Bülent Karaman
